HomeGlas islamaAnalizeFatihova džamija u Žabljaku Crnojevića 12. Septembra 2016. Analize, Glas islama 1691 Postoje ostaci džamije, kompletni zidovi obrušeni iznad prozora i vrata, a u unutrašnjem dijelu potpuno sačuvan mihrab koji se polukružno svodi na gornjem dijelu sa izvedenim ukrasnim kamenom izbačenim ili uvučenim. „Žabljak Crnojevića je srednjovjekovni grad i utvrda na ušću rijeke Morače u Skadarsko jezero, osnovan još za doba Vojislavljevića i Dukljanskoga kraljevstva u 11. stoljeću, te je jedno vrijeme bio crnogorska prijestolnica…“ (Izvor: Wikipedia) Žabljak su Turci osvojili 1478. godine i u njemu postavili svoju posadu. Tada je u njemu, na ime sultana Mehmeda II El-Fatiha podignuta džamija… U knjizi Spomenici kulture Crne Gore, u izdanju Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Beograd, 1997, na str. 432 se kaže: „U vrijeme Turaka crkva svetog Đorđa pretvorena je u džamiju, koju su Crnogorci srušili nakon zauzimanja Žabljaka, tako da se danas ne može sa sigurnošću utvrditi mjesto na kom se nalazila…“ Međutim, danas nakon 122 godine, odnosno od 1878. kada je Žabljak pripao Crnoj Gori, postoje ostaci džamije, kompletni zidovi obrušeni iznad prozora i vrata, a u unutrašnjem dijelu potpuno sačuvan mihrab koji se polukružno svodi na gornjem dijelu sa izvedenim ukrasnim kamenom izbačenim ili uvučenim. Ovome treba dodati i to da su boje (plava i žuta) u mihrabu jasno vidljive. Džamija je zidana poluobrađenim kamenom, a njen harem okruživao je visoki kameni zid. U harem džamije, od ulaza s desne strane, nalaze se zidine, vjerovatno mekteba ili džamijske kuće. Ovaj lokalitet se nalazi na 15 do 20 m od crkve svetog Đorđa, ili 10 m od postojećeg groblja koje se nalazi oko crkve. Dimenzije zidova džamije su 11×6 m. Džamija je prestala sa funkcijom kada je Žabljak odlukama Berlinskog kongresa 1878. pripao Crnoj Gori, a muslimansko stanovništvo napustilo ove krajeve…“ (B. Agović: Džamije u Crnoj Gori) Žabljak Crnojevića je zapostavljena, izuzetna turistička atrakcija. Nakon puna četiri vijeka u posjedu Osmanlija, na taj period podsjeća samo stari turski most, a i on je dobrim dijelom zatrpan nasipom i ruiniran. Mada, pored svega, još uvijek plijeni svojom ljepotom. Ništa čudno, jer većina preostalih spomenika osmanlijskog nasljeđa iste je sudbine. Međutim, to ne opravdava instituciju Islamske zajednice od konstantnog angažovanja na pronalaženju ovih kulturno-historijskih spomenika i formiranju adekvatne baze podataka. Konkretno, u slučaju Žabljaka Crnojevića treba provjeriti aktuelno stanje u katastarskoj evidenciji, a potom podnijeti zahtjev za vraćanje u posjed Islamske zajednice prostora na kom se nalaze ostaci Fatihove džamije. Istovremeno, uz saglasnost lokalne samouprave, angažovati se na čišćenju terena, fizičkom obezbjeđenju lokacije, te izradi informativnog panoa sa podacima o kakvom historijskom objektu je riječ. Na ovom projektu logično i očekivano bi bilo angažovanje Turske državne agencije za međunarodnu saradnju i razvoj -TIKA, koja je svojim dosadašnjim nesebičnim donacijama u Crnoj Gori stekla zavidnu reputaciju i ugled. Glas islama 278, strana 7, Rubrika: KULTURNA BAŠTINA, Autor: Mirsad Kurgaš