HADŽDŽ  Peti stub islama / hutba 1.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ
الرَّحيِمِ

Braćo i sestre u islamu! Danas 13. zu-l-ka'de
1428. godine po hidžri, što odgovara 23. novembru 2007. godine,  hutbu sam naslovio sa «Hadždž – Peti stub
islama». Za pomenutu temu sam se odlučio iz razloga što će inša-Allah za samo
nekoliko dana oko dva miliona muslimana iz cijeloga svijeta, meðu kojima je i 1900 Bošnjaka iz Bosne i Hercegovine
(28. novembra 2007. godine, inša-Allah polazaka hadžija autobusima, a 06. i 07.
decembra 2007. godine, inša-Allah polazaka hadžija avionima) krenuti u pravcu
Medine i Meke, sa ciljem obavljanja hadždža, petog islamskog šarta, kojim se zaokružuje
graðevina islama, onome «ko je u mogućnosti obaviti hadždž». 

Hadždž je peti stub islama i dužni su ga obaviti
svaki musliman i muslimanka, jedamput u životu, ako za to ispunjavaju uslove:
punoljetnost, pamet, slobodu, zdravlje i materijalna sredstva. Onaj ko ga
niječe ili ga odvaja od drugih šarta, prestaje biti musliman.

Allah, dž.š., o Ka'bi i njenoj okolini i
obavezi hadždža govori u 96. i 97. ajetu Sure Ali Imran:

"إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ
وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ"(96)
"فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا
وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنْ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا
وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْ الْعَالَمِينَ"(97) (سورة آل عمران:96-97)

"Prvi mesdžid sagraðen za ljude, je onaj u Meki, mubarek je
on i putokaz svjetovima."(96) "U njemu su znamenja očevidna – mjesto
na kome je stajao Ibrahim (Mekamu Ibrahim) i ko uðe u njega, bezbjedan je.
Posjetiti Kabu je dužan, Allaha radi svaki onaj koji je u mogućnosti! A onaj
koji neće da vjeruje – pa, zaista je Allah od svega neovisan." (Ali Imran: 96-97)
A u 196. ajetu Sure El-Bekare, stoji:  

"وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ…" (سورة البقرة: 196)

"Hadždž i umru u ime Allaha,
izvršite!. . . " (Suretu-l-Bekare: 196)
Prema tome, prvi mesdžid koji je sagraðen na
Zemlji je Kaba i ona je smještena u dolini Beka, koja je blagoslovljena i uputa
je svjetovima. U Meki izmeðu ostalih znamenja ima i Mekami Ibrahim (mjesto gdje
je stajao Ibrahim, a.s.,) i oni koji doðu na ta mjesta uživaju sigurnost.
Jedna od Allahovih, dž.š., blagodati ljudima
je i ta što je propisao da u odreðenim vremenskim periodima postoje posebne
obaveze i ibadeti, a jedna od tih obaveza je i hadždž koji se obavlja u prvih
deset dana mjeseca zu-l-hidždže. To su dani za koje je Poslanik, s.a.v.s.,
potvrdio da su odabrani dani, te je podsticao ashabe na što jači ibadet u njima.
Allah, dž.š., se u Suri El-Fedžr zaklinje ovim danima:

" وَالْفَجْرِ"(1) "وَلَيَالٍ
عَشْرٍ"(2) (سورة الفجر:1-2)

"Tako
mi zore"(1) "i deset noći."(2) (Suretu
El-Fedžr:1-2)

Pa kada islam posvećuje takvu pažnju vremenu i
ispunjavanju obaveza u tačno odreðenim danima ili dijelovima dana, šta se to
onda dešava sa ummetom danas, kojeg možemo okarakterisati kao neodgovornog i
uspavanog, bez bilo kakvog osjećaja za odgovornost? Svi narodi koji žele
opstati u ovom bremenitom vremenu imaju dugoročne i kratkoročne planove i oni
ništa ne prepuštaju slučaju. Oni analiziraju svaki svoj korak i sankcionišu one
koji su neodgovorni. Jedino kod muslimana danas ili bolje reći takozvanih
muslimana to ne postoji i jedino mi možemo: da kasnimo koliko god želimo, da ne
ispunimo preuzete obaveze, da poslove ostavljamo za naredne dane, da beskonačno
besposličimo, da za sve neuspjehe okrivljujemo druge, da analiziramo šta su
drugi trebali uraditi a nisu, a da to isto nikada ne učinimo spram sebe, da se
naslaðujemo neuspjesima drugih muslimana i da nakon sve te neogovornosti,
kažemo da čvrsto vjerujemo u Allaha, dž.š., i da se samo na Njega oslanjamo..
. 

Braćo i sestre! U danima hadždža se gradi i
učvršćuje peti šart islama i jača iman vjernika. To su dani u kojima čovjek
upotpunjuje svoju graðevinu islama i ona nakon toga mora ostati postojanom i
spremnom da odoli i najžešćim olujama i napadima neprijatelja, od ljudi i
džina.

Allah, dž.š., u 197. ajetu Sure El-Bekare
govoreći o hadždžu, kaže:

"الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ
الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا
مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى
وَاتَّقُونِي يَاأُوْلِي الْأَلْبَابِ" (سورة
البقرة:197)

"Hadždž je u odreðenim mjesecima; onom ko se obaveže da će u njima hadždž obavljatinema snošaja sa ženama i nema ružnih riječi i nema svaðe u danima hadždža. A za dobro koje
učinite Allah zna. I onim, što vam je potrebno za put, snabdijte se! A najbolja
opskrba je bogobojaznost. I Mene se bojte, o razumom obdareni!" (Suretu El-Bekare: 197)

Hadždž je kao što
citirani ajet navodi, u odreðeno vrijeme, u kojem dok se hadžija nalazi u
ihramu nije dozvoljeno: da se "sastaje" sa ženom, da ružno  govori i da se svaða sa drugim hadžijama.
Hadždž predstavlja ibadet koji iziskuje fizički i psihički napor i za put na hadždž je potrebna opskrba, a najbolja opskrba je takvaluk (bogobojaznost). Oni
koji su bili na hadždžu znaju da je takvaluk uistinu najznačajnija opskrba koja
se mora imati na hadždžu, ko želi da mu hadždž bude primljen.

Onima koji obave
hadždž i ne budu ružno govorili niti griješili, brišu se prošli grijesi, kao
što stoji u slijedećoj predaji:

  عَنْ أَبيِ هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْهُ:
"سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "مَنْ
حَجَّ لِلَّهِ فَلَمْ يَرْفُثْ وَلَمْ يَفْسُقْ رَجَعَ كَيَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ."
(بخاري)

 Prenosi Ebu Hurejre, r.a.,:
"Čuo sam Poslanika, s.a.v.s., kada je rekao: "Ko obavi hadždž radi
Allaha, pa ne bude ružno govorio, niti griješio, vratiće se (čist od grijeha)
kao što je bio na dan kada ga je majka rodila!" (Buharija)

Muhammed, s.a.v.s., je upitan o tome,  koje je djelo najbolje, pa je odgovorio:

  عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ
رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سُئِلَ:"أَيُّ
الْعَمَلِ أَفْضَلُ؟" فَقَالَ: "إِيمَانٌ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ."
قِيلَ: "ثُمَّ مَاذَا؟" قَالَ: "الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ."
قِيلَ: "ثُمَّ مَاذَا؟" قَالَ: "حَجٌّ مَبْرُورٌ." (بخاري)

Prenosi Ebu Hurejre, r.a.,: "Upitan je
Allahov Poslanik, s.a.v.s.,: "Koje djelo je najbolje?"
Rekao je: "Vjerovanje u Allaha i Njegova Poslanika!" Rekoše:
"Šta onda?" Reče: "Borba na Allahovu putu!" Rekoše:
"Zatim šta?" Reče: "Bez gijeha učenjen hadždž!" (Buharija)

U drugoj predaji stoji:

  عَنْ
عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ رَضِي اللَّه عَنْهَا أَنَّهَا قَالَتْ: "يَا
رَسُولَ اللَّهِ أَلَا نَغْزُو وَنُجَاهِدُ مَعَكُمْ؟" فَقَالَ: "لَكِنَّ
أَحْسَنَ الْجِهَادِ وَأَجْمَلَهُ الْحَجُّ حَجٌّ مَبْرُورٌ." فَقَالَتْ
عَائِشَةُ: "فَلَا أَدَعُ الْحَجَّ بَعْدَ إِذْ سَمِعْتُ هَذَا مِنْ رَسُولِ
اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ." (بخاري)

Prenosi Aiša r.a. da je upitala Poslanika, s.a.v.s.,:
"O Allahov Poslaniče! Da li da se borimo zajedno sa vama?" Odgovori:
"Najbolji i najljepši džihad je bez grijeha obavljen hadždž!" Prenosi
Aiša r.a.: "Nakon što sam čula ove riječi Poslanika, s.a.v.s., nikada nisam
izostavljala hadž." (Buharija)

Neki od islamskih učenjaka smatraju da se ovo
odnosi na žene i one koji ne mogu da učestvuju u džihadu, dok drugi dio uleme
smatra da se to odnosi na sve muslimane.

Izvršiti hadždž je obaveza samo jedamput
u životu,  što potvrðuje slijedeći hadis:

 عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: "خَطَبَنَا رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: "أَيُّهَا النَّاسُ
قَدْ فَرَضَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ الْحَجَّ فَحُجُّوا!" فَقَالَ رَجُلٌ: "أَكُلَّ
عَامٍ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟" فَسَكَتَ حَتَّى قَالَهَا ثَلَاثًا، فَقَالَ
رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "لَوْ قُلْتُ نَعَمْ
لَوَجَبَتْ وَلَمَا اسْتَطَعْتُمْ." ثُمَّ قَالَ: "ذَرُونِي مَا
تَرَكْتُكُمْ فَإِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِكَثْرَةِ سُؤَالِهِمْ
وَاخْتِلَافِهِمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ. فَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِشَيْءٍ فَأْتُوا
مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَدَعُوهُ ." (مسلم)

Prenosi Ebu Hurejre, r.a.,: Obratio nam se
Poslanik, s.a.v.s., govoreći: "O ljudi! Allah vam je naredio hadž, pa
obavljajte hadždž!" Reče jedan čovjek: "Je li svake godine, Allahov
Poslaniče?" Poslanik, s.a.v.s., je šutio, dok mu isto pitanje nije
postavljeno tri puta, pa je Poslanik, s.a.v.s., rekao: "Da sam odgovorio
sa "da", to bi vam bila obaveza, a vi to ne bi bili u stanju."
Zatim je rekao: "Ne pitajte me o onome što nisam objasnio, jer su narodi
prije vas uništeni, zbog mnogobrojnih pitanja i nesuglasica sa njihovim
poslanicima! Kada vam nešto naredim, to činite koliko možete, a kada vam nešto
zabranim, toga se proðite!" (Muslim)

Braćo i sestre, požurimo sa izvršavanjem obaveze hadždža, jer je to jedan od
načina za potpuno brisanje grijeha!

Gospodaru, učvrsti nas na putu islama, učini
nas od onih koji obavljaju hadždž-mebrur (bez grijeha obavljen hadž), uputi i
učvršti naše supruge i djecu, učini naše potomke istinskim nosiocima islama,
pomozi nam da sačuvamo našu Bosnu i Hercegovinu, budi nam milostiv na Sudnjem
danu i uvedi nas u džennete u društvu sa: poslanicima,  šehidima i sa dobrim ljudima!

Sarajevo: 13. zu-l-ka'de 1428.h.                                                  Hutba:
Džamija "Kralj Fahd"

23. novembar 2007.god.                                                Nezim Halilović Muderris

وَ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ
اللهِ!