Džuma namaz

Prenosi se od Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao: “Džuma je dužnost svakog muslimana koji se nalazi u džematu, osim četverice: roba, žene, dječaka i bolesnika.” (Ebu Davud)

Šta je džuma namaz?

Džuma namaz je stroga obaveza (fardul-ajn) za svakog punoljetnog, pametnog, slobodnog i zdravog muslimana koji je kod kuće, tj. koji je u svom mjestu boravka.

Kaže Uzvišeni Allah, dželle šanuhu:

O vjernici, kada se u petak na namaz pozovete, kupoprodaju ostavite i pođite da namaz obavite, to vam je bolje, neka znate! (El-Džumua, 9)

Prenosi se od Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao: “Džuma je obaveza svih, osim dječaka, roba i putnika.” (El-Bejheki)

Koji su uslovi obaveznosti džuma namaza?

Uslovi obaveznosti džuma namaza su:

– Da osoba bude muškarac;

– Da je slobodan;

– Da se nalazi u mjestu boravka;

– Da je zdrav;

– Lična sigurnost.

Prenosi se od Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao: “Džuma je dužnost svakog muslimana koji se nalazi u džematu, osim četverice: roba, žene, dječaka i bolesnika.” (Ebu Davud)

Koji su uslovi za ispravnost džuma namaza?

Uslovi za ispravnost džuma namaza su:

• Grad ili veliko selo, jer se od Alije, radijallahu anhu, prenosi da je rekao: “Džuma namaz, tekbiri tešrik i bajram namaz obavljaju se u velikim džamijama i velikim mjestima.” (Ibn Ebi-Šejbe)
• Saglasnost odgovornog lica, vjerskog vođe, halife, reisu-l-uleme, muftije (ulul-emra). Kada se jednoj osobi dozvoli da klanja džuma namaz, ona ima pravo da dozvoli drugoj, a ta druga da dozvoli sljedećoj i tako dalje. (El-Hedijjetul-‘alaijje)
• Podnevsko vrijeme, jer se prenosi od Seleme ibn Ekve’a da je rekao: “Klanjali smo s Allahovim Poslanikom, sallallahu alejhi ve sellem, kada bi sunce krenulo sa polovine neba, a onda bismo se vraćali kućama tražeći hladovinu.” (Muslim)
• Džemat koji sačinjavaju najmanje trojica ljudi i imam zbog riječi (fes’av – pođite) u množini. (Reddul-muhtar)
• Hutba.

Koliko rekata ima džuma namaz?

Džuma namaz ima deset rekata i to:

– Četiri rekata prije džume koji su pritvrđeni sunnet (sunnet muekkede);

– Dva rekata farza;

– Četiri rekata poslije farza sa jednim selamom.

Prenosi se od Ebu Ejjuba El-Ensarije da je rekao: “Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, klanjao je nakon nastupanja podnevskog (džumanskog) vremena četiri rekata, pa sam ga upitao: ‘Kakav je to namaz koji stalno klanjaš?’ On je odgovorio: ‘Ovo je sahat u kojem se otvaraju nebeska vrata, pa volim da mi se u njemu podignu dobra djela.’ Upitao sam: ‘Je li samo s jednim predavanjem selama ili s dva?’ Odgovorio je: ‘S jednim predavanjem selama.‘“ (Ebu Davud, Tirmizi i Et-Tahavi)

Prenosi se od Ebu Hurejrea, radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Kada neko od vas bude klanjao džuma namaz, neka poslije klanja četiri rekata.” (Muslim)

Da li je dozvoljeno klanjati podne namaz nakon završetka džuma namaza?

Dozvoljeno je klanjati podne namaz nakon završetka džuma namaza zbog neispunjavanja uvjeta da se džuma namaz klanja samo na jednom mjestu (džamiji ili musalli) u gradu.

Prenosi se da se džuma namaz u vrijeme Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i u vrijeme pravednih halifa, ashaba i tabi’ina klanjala na jednom mjestu (džamiji ili musalli) u gradu i nije bilo potrebe klanjati podne namaz nakon klanjanja džume. Nakon što se islam proširio, a broj muslimana uvećao po svijetu, uslijedila je potreba da se džuma namaz obavlja u svakoj džamiji, kao što je to danas praksa kod nas i u svijetu. Zbog toga je pohvaljeno i preporučljivo da se klanja podne namaz nakon džume iz predostrožnosti, ako nam džuma ne bude kabul, da nam makar podne bude kabul. (Fikhul-islamijj ve edilletuhu, Vehbi Zuhejli, poglavlje: Klanjanje podne namaza nakon džuma namaza, 1331)

Rekao je ibn Abidin: “Imam Ebu Hanife nije dozvoljavao klanjanje džuma namaza osim na jednom mjestu (džamiji) u gradu.“ (Hašijetu Ibn Abidin 1/542)

Da li je obavezno klanjati podne namaz ukoliko je iz opravdanog ili neopravdanog razloga propušten džuma namaz?

Obavezno je klanjati podne namaz ukoliko je iz opravdanog ili neopravdanog razloga propušten džuma namaz.

Kada je obavezno prestati s trgovinom prilikom džuma namaza?

Obavezno je prestati s trgovinom kod drugog ezana koji je uveo Osman, radijallahu anhu, koji se danas uči unutar džamija, a koji je u vrijeme Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, bio prvi i jedini.

Šta je pokuđeno (mekruh) klanjaču tokom hutbe?

Klanjaču su tokom hutbe pokuđene sljedeće stvari:

– Jelo;

– Piće;

– Igra;

– Otpozdrav na selam;

– Stalno okretanje tokom hutbe;

– Nazdraviti onome koji kihne;

– Svaka vrsta razgovora.

Prenosi se od Ebu Hurejrea, radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ako kažeš svome susjedu za vrijeme džume dok imam drži hutbu: ‘Slušaj’, već si pogriješio.“ (El-Buhari)

Da li je dozvoljeno ženi i putniku da klanjaju džuma namaz?

Dozvoljeno je ženi i putniku da klanjaju džuma namaz.

Glas islama 343, R: Fikh, Izvodi iz knjige Pitanja i odgovori o namazu A: Mr. Asmir-ef. Crnovršanin